PERANAN NON-GOVERNMENT ORGANIZATION (NGO) DALAM MEMPERJUANGKAN ISU PALESTIN

Sejak kewujudan negara Israel pada tahun 1948, semakin banyak NGO telah tampil ke hadapan untuk membantu rakyat Palestin. Dalam erti kata lain, NGO bukanlah satu fenomena baru dalam isu Palestin. Sejak ketiadaan negara Palestin, NGO telah memainkan peranan penting untuk menjaga kebajikan rakyat Palestin. Sebagai contoh, sektor NGO telah menyumbang 60% untuk penjagaan kesihatan, 100% untuk pertanian, dan 30% untuk institusi pendidikan yang mana kebanyakannya adalah tadika.[1] Hal ini jelas memperlihatkan bahawa NGO sangat memainkan peranan yang penting ekoran daripada kesukaran hidup yang dialami oleh rakyat Palestin. Hal ini bukan bermakna bahawa rakyat Palestin tidak berusaha untuk memperbaiki kehidupan mereka dan hanya berharap kepada NGO, namun disebabkan oleh pelbagai bentuk sekatan dan halangan dari Rejim Zionis menyebabkan mereka sukar untuk meneruskan kelangsungan hidup. Oleh itu, bantuan daripada NGO sangatlah diperlukan.

            Jenis-jenis NGO di Palestin pula adalah berbeza-beza mengikut keperluan dan ideologi yang disokong. Pada tahun 1970, sekurang-kurangnya tiga jenis NGO telah muncul, terutamanya di Tebing Barat dan Semenanjung Gaza. Mereka terdiri daripada nasionalis, kumpulan berorientasikan Marxis, dan Islam. Dengan pengecualian NGO Islam (yang berada di luar Palestine Liberation Organization (PLO)[2], dan memperoleh sumber kewangan terutamanya daripada kutipan zakat di Palestin dan melalui organisasi), kebanyakan NGO ini telah bergabung dan berakar umbi dalam pelbagai puak PLO. Mereka terutamanya yang berkaitan dengan puak berhaluan kiri seperti Popular Front for the Liberation of Palestine (PFLP), Democratic Front for the Liberation of Palestine (PFLP), dan Parti Komunis atau kini dikenali sebagai Palestine Peoples Party.[3]

            Pertubuhan NGO sebahagian besarnya berdasarkan kepada badan-badan profesional yang mereka wakili seperti guru-guru, penulis, ahli kesatuan buruh, wartawan, peguam, persatuan perubatan, jurutera, dewan perniagaan, petani (jawatankuasa pertanian), dan lain-lain organisasi amal. Tambahan pula, ia adalah sukar untuk mengira dengan tepat tentang jumlah sebenar NGO Palestin tetapi menurut kajian Carapico, terdapat kira-kira 400 NGO yang bergiat aktif membantu rakyat Palestin.[4] Ia juga dianggarkan bahawa kira-kira 10-40 peratus daripada semua NGO ini adalah berorientasikan Islam. Secara umumnya perjuangan utama NGO di Palestin adalah memfokuskan kepada isu kemerdekaan kebangsaan menentang penjajahan Israel, dan juga untuk menyediakan perkhidmatan asas seperti kesihatan, tempat tinggal, makanan dan pendidikan kepada rakyat Palestin.

            Di peringkat antarabangsa, pada 8 Disember 1949, United Nations Relief and Works Agency (UNRWA) untuk Pelarian Palestin di Timur Dekat pula telah ditubuhkan dengan kelulusan resolusi Bangsa-Bangsa Bersatu 302 (IV). Resolusi ini memberikan sokongan perundangan dan kesihatan kepada pelarian di wilayah Palestin dan mereka yang berada di sekitar kawasan tersebut. Melalui operasi UNRWA, UNWRA telah menyediakan pendidikan, perkhidmatan kesihatan, barangan keperluan dan perlindungan kepada pelarian Palestin di kem-kem di Jordan, Lebanon, Syria, Semenanjung Gaza dan Tebing Barat. Selain itu, United Nations Development Programme (UNDP) khususnya, dilihat terus komited melalui kerjasama dengan Palestinian National Authority (PNA) melalui  Program Assistance to the Palestinian People (PAPP). UNDP telah beroperasi di wilayah Palestin melalui PAPP sejak Ogos 1980. Penglibatan ini dapat dilihat dari segi pembangunan dalam aspek sosio-ekonomi penduduk, pengaksesan sumber air, perkhidmatan sosial, pengukuhan kemudahan kesihatan, dan pembinaan semula infrastruktur dan pembangunan sektor pertanian.[5]  

            Seterusnya, NGO yang mempertahankan hak asasi manusia seperti Human Rights Watch (HRW) dan Amnesty International pula mula menyerlah sejak tahun 1990-an dan sering tampil ke hadapan untuk menentang segala bentuk agenda yang dijalankan oleh Israel. Pada tahun 2002, pelbagai bentuk kempen anti-Isreal semakin giat dijalankan oleh NGO di peringkat antarabangsa ini dan ia turut disertai oleh NGO lain seperti MIFTAH, Palestinian Committee for the Protection of Human Rights and the Environment, BADIL, Al Haq, dan Palestinian NGO Network (PNGO).[6] Pada tahun 2004, NGO antarabangsa ini telah menyertai kempen Palestin yang mengutuk tindakan Israel sebagai tindak balas ke atas serangan dan keganasan yang telah dilakukan. Bagi menggerakkan agenda ini, sebanyak 21 buah NGO telah menyokong untuk tindakan untuk mengeluarkan siaran akhbar, surat dan laporan yang menyeru agar PBB untuk mengambil tindakan dan menuntut agar Amerika Syarikat dan EU menghukum Israel.[7]

            Pada tahun 2009, tentera Israel telah menjalankan satu operasi ketenteraan utama digabungkan di Semenanjung Gaza. Operasi itu berlangsung selama 23 hari dan pengeboman dijalankan  melalui darat, laut dan udara dan serangan ke Gaza oleh tentera Israel. Berdasarkan Kementerian Kesihatan Palestin, dianggarkan seramai 1,326 rakyat Palestin telah terbunuh semasa tempoh peperangan tersebut yang mana 430 mangsa adalah terdiri daripada kanak-kanak dan 110 wanita. Seramai 5,450 rakyat Palestin pula yang tercedera termasuk 1,855 orang kanak-kanak dan 795 wanita. Rumah dan infrastruktur telah musnah dan dianggarkan sebanyak 21,000 buah rumah telah musnah dalam pertempuran tersebut.[8]

            Melalui kempen yang dijalankan oleh NGO dan peranan yang dijalankan oleh rakyat Palestin telah cuba untuk menekan usaha menangkap dan mendakwa Israel berdasarkan dakwaan "jenayah perang" dan "pelanggaran undang-undang antarabangsa". Antara tahun 2000 hingga 2010, lebih 12 kes untuk mensasarkan Israel telah dimulakan di Belgium, United Kingdom, Kanada, Amerika Syarikat, Sepanyol dan negara-negara lain. Percubaan juga diketuai oleh NGO Palestin Eropah yang dibiayai seperti Al Haq, Palestinian Center for Human Rights (PCHR), Al Mezan, dan BADIL. NGO antarabangsa lain adalah termasuk Human Rights Watch, Amnesty International, International Federation of Human Rights (France), dan Center for Constitutional Rights (New York) yang turut terlibat secara langsung dalam usaha tersebut.[9]

           Bagi kerajaan Malaysia pula, usaha untuk membantu rakyat Palestin telah lama diperjuangkan. Bantuan yang diberikan adalah dalam pelbagai bentuk antaranya termasuklah dari segi penghormatan diplomatik dan sokongan sosio-ekonomi yang sentiasa berterusan. Oleh itu, tidak wujud persaingan antara kerajaan dan pihak NGO kerana kedua-duanya telah menunjukkan komitmen dan sokongan yang padu terhadap rakyat Palestin bagi memastikan penghormatan dan kemerdekaan negara mereka dikembalikan. Meskipun berlainan latar belakang, namun matlamatnya tetap sama iaitu demi memelihara keamanan dan kesejahteraan buat rakyat Palestin. Meskipun Perdana Menteri Malaysia sering silih berganti, namun peranan Perdana Menteri Malaysia dalam menyuarakan usul mengenai isu Palestin tidak pernah diabaikan. Tambahan pula, Malaysia juga merupakan negara yang lantang mengkritik isu Palestin-Israel di persidangan OIC (Organisation of Islamic Cooperation).

            Malaysia terkenal khususnya melalui NGO Malaysia sebagai sebuah negara yang sentiasa memberikan sokongan terhadap rakyat Palestin. Komitmen Malaysia yang tidak berbelah bahagi dalam membantu rakyat Palestin dapat dilihat telah bermula sejak era Almarhum Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj, selaku Perdana Menteri Malaysia yang pertama (1957-1970). Tun Abdul Razak turut menegaskan pendirian Malaysia bahawa:

            “Our stand against Israeli aggression is clear and unequivocal. Within the limits of our means we have given support to the Palestinian people to regain    their land and their right.”[10]

Malaysia juga telah memberikan sumbangan yang besar untuk membantu rakyat Palestin bermula dengan penubuhan pejabat PLO di Kuala Lumpur pada tahun 1974 (yang kemudiannya diberi status Kedutaan pada tahun 1989) untuk sentiasa membuat isu Palestin sebagai tajuk berita utama di kebanyakan Perhimpunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, sidang kemuncak OIC, dan lain-lain persidangan hak asasi manusia antarabangsa.[11]

            Hal ini membuktikan bahawa Malaysia tidak memandang ringan terhadap konflik di Palestin dan Malaysia merupakan antara negara yang berani menyuarakan pendirian untuk memelihara keamanan di Palestin. Meskipun sebagai sebuah negara yang sedang membangun, keberanian yang ditonjolkan oleh Malaysia sedikit sebanyak membuktikan bahawa negara ini mampu membuka minda dan mencelikkan mata masyarakat dunia tentang nilai-nilai kemanusiaan yang sering dilupakan khususnya oleh negara kuasa besar demi menjaga kepentingan negara masing-masing. Tindakan Tun Dr Mahathir yang juga sering memperjuangkan isu rakyat Palestin dengan mengambil kesempatan berucap di Perhimpunan Agung PBB, beliau tidak pernah gagal dalam membangkitkan isu Palestin pada setiap tahun. Komitmen Tun terhadap Plaestin dapat dilihat melalui hubungan baik yang terjalin denngan ketua PLO iaitu Yaser Arafat. Yaser Arafat telah melawat ke Malaysia sebanyak tiga kali iaitu pada tahun 1984, 2000 dan 2001, bahkan beliau telah membuat perbandingan antara Malaysia dengan negara Arab yang lain dengan mengatakan bahawa hubungan antara Palestin dan Malaysia adalah lebih rapat berbanding dengan negara Arab.[12]

            Sejak tragedi OCL, terdapat banyak NGO antarabangsa termasuk NGO Malaysia berasa terpanggil untuk menamatkan serangan tentera Israel di Gaza. Bagi NGO Malaysia, nasib rakyat Palestin walaupun sebelum OCL di Gaza, telah menjadi antara agenda utama dalam misi mereka untuk menegakkan isu-isu hak asasi manusia di peringkat antarabangsa. Antara NGO Malaysia yang turut terlibat dalam menjalankan kempen kesedaran serta menyalurkan pelbagai program dan bantuan untuk mangsa kekejaman Israel dapat dilihat dalam jadual 2.1.

Jadual 2.1: Senarai NGO Malaysia yang memperjuangkan isu Palestin

No.	Badan-Badan Bukan Kerajaan (NGO) Malaysia
1	Al-Mustafa Foundation Malaysia
2	Aman Palestin Berhad
3	Aqsa Syarif Berhad
4	Dewan Pemuda Masjid Malaysia
5	Global Peace Mission
6	Haluan Malaysia
7	Islamic Relief Malaysia
8	Kelab Putera 1 Malaysia
9	Malaysian Medical Relief Society (MERCY Malaysia)
10	Malaysian Social Research Institute (MSRI)
11	Muslim Care Malaysia
12	Palestine Centre of Excellence (PACE)
13	Palestinian Cultural Organization Malaysia (PCOM)
14	Perdana Global Peace Organisation (PGPO)
15	Persatuan Bulan Sabit Merah (PBSM)
16	Pertubuhan IKRAM Malaysia (IKRAM)
17	Pertubuhan Jamaah Islah Malaysia (JIM)
18	Pertubuhan Mawaddah Malaysia
19	Sekretariat ABIM Pusat
20	Sekretariat HALUAN Palestin
21	Sekretariat MAPIM
22	Viva Palestina Malaysia (VPM)
23	Yayasan Amal Malaysia
24	Yayasan Keamanan Sedunia Perdana (PGPF)
25	Yayasan Salam Malaysia
26	Yayasan Wanita Islam (YATI)

            Kesemua NGO ini telah banyak memainkan peranan dalam menyalurkan sumbangan dan bantuan untuk Palestin termasuklah dalam aspek untuk membangunkan infrastruktur, memberikan bantuan pendidikan, kesihatan, memulihkan sektor ekonomi dan sebagainya. Kesemua NGO ini juga tidak terkecuali dalam menjalinkan hubungan dan membentuk kerjasama antara setiap NGO bagi memastikan misi kemanusiaan yang hendak dijalankan dapat berjalan dengan lancar demi membantu rakyat di negara bergolak itu. Buktinya, beberapa NGO seperti HALUAN, ABIM, JIM, PACE, Aqsa Syarif, Dewan Pemuda, Pertubuhan Mawaddah Malaysia dan VPM telah bekerjasama dalam projek  “Lifeline4Gaza – Break The Siege” bagi menghantar bantuan ke Gaza.[13] Melalui projek ini juga, mereka menyertai konvoi antarabangsa yang diketuai oleh sebuah NGO dari Negara Turki iaitu Foundation for Human Rights & Freedoms & Humanitarian Relief (Insan Hak ve Hurriyetleri atau lebih dikenali sebagai I.H.H.) bersama dengan NGO antarabangsa yang lain seperti Free Gaza Movement dan European Campaign to End the Siege on Gaza (ECESG). Melalui projek kerjasama ini, hal ini juga secara tidak langsung dapat mewujudkan hubungan yang baik dalam kalangan NGO di Malaysia dan juga luar.

---

                [1] Ibid., hlm. 56.

                [2] Penubuhan Palestine Liberation Organization (PLO) pada Januari 1964 semasa Persidangan Kemuncak Aran pertama yang dihadiri oleh 13 orang perwakilan di Kaherah anjuran Presiden Nasser adalah langkah untuk menyatukan gerakan pembebasan Palestin. Penubuhan PLO adalah bertujuan agar dapat menjadi wakil rakyat Palestin yang kuat dengan sokongan negara-negara Arab yang lain bagi mencapai kebebasan dan keamanan untuk Palestin. Seorang warga Palestin iaitu Ahmad Shuqeiri selaku diplomat di Syria dan Liga Arab telah dilantik untuk mengetuai PLO. Pada Mei 1964, beliau telah mula menjelajah wilayah-wilayah Arab dan kem-kem pelarian di Palestin bagi mendapatkan sokongan dan rekrut baru. Rujuk Siti Rohana Bt Hj. Omar, Gerakan Penentangan Rakyat Palestin Terhadap Kerajaan Israel (1948-1987), 1999, Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia, hlm. 51.

                [3] Asmady Idris, Organisasi Bukan Kerajaan dan Isu-isu Kemanusiaan Di Gaza, Palestin, International Journal of West Asian Studies, Sabah: Universiti Malaysia Sabah, 2012, hlm. 55.

                [4] Ibid.

                [5] Ministero degli Affari Esteri, International Organizations in the Palestinian Territories   and Gaza Strip, http://www.itcoop-jer.org/en/content/international-organizations-palestinian-territories-and-gaza-strip, [1 Jun 2016].

                [6] Jerussalem Center for Public Affairs, The Role of NGOs in the Palestinian Political        war Against Isreal,  http://jcpa.org/role_of_ngos_in_the_palestinian-political_war/, [1 Jun 2016].

                [7] Ibid.

                [8] United Nation, Occupied Palestinian Territory Gaza Flash Appeal, 2009, hlm. 1.

                [9] Ibid.

                [10]Anidah Robani, The Palestinian Issue: A Malaysian Perspective, Kuala Lumpur: IIUM Press, 2009, hlm. 14.

                [11] Asmady Idris, Organisasi Bukan Kerajaan dan Isu-isu Kemanusiaan Di Gaza, Palestin, International Journal of West Asian Studies, Sabah: Universiti Malaysia Sabah, 2012, hlm. 59.

                [12]Ahmad Faisal Muhamad, The Struggle for Recognition in Foreign Policy: Malaysia under Mahathir 1981-2003, United States: ProQuest LLC, 2008, hlm. 227.

                [13] Haluan, NGO-NGO Malaysia Dan Wakil IHH Lancar Projek Lifeline4Gaza, http://www.haluan.org.my/v5/extensions/kenyataan-media/377-ngo-ngo-malaysia-dan-wakil-ihh-lancar-projek-lifeline-4-gaza [1 Jun 2016]